20بهمن

مدارهای ماهواره‌ای

مدار ماهواره: یک مسیرِ بسته‌ی دور زمین است که ماهواره روی آن در حالِ گردش است و معمولاً حالت بیضی شکل دارد.

LEO : مدار با ارتفاع کم از سطح زمین تا حدود 2000km
MEO : مدار با ارتفاع متوسط  تا حدود 20000km
HEO : مدار های با ارتفاع بالا تا حدود 40000km
GEO : مدار ژئو "GEO" مداری دایروی است که در ارتفاع ۳۵.۷۸۶ کیلومتری بالای خط استوا قرار گرفته است و به دلیل ویژگی‌ های منحصر به فرد، مدار GEO یک منبع راهبردی برای کاربری‌ های مخابراتی، پخش تلویزیونی و هواشناسی است. ماهواره در نتیجه تعادل بین نیروی جاذبه زمین و نیروی گریز از مرکز، در این مدار، طی ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴ ثانیه به دور زمین می‌چرخد؛ از آنجایی که این زمان همگام با زمانی است که زمین برای گردش به دور محور خود نیاز دارد، ماهواره‌ ای که در "مدار زمین‌ آهنگ" قرار می‌گیرد، از دید فردی که از زمین به آن نگاه می‌کند، ثابت به نظر می‌آید!
دلیل نام‌ گذاری این مدار (GEO) به "زمین‌ آهنگ" هم همین است؛ از آنجایی که ماهواره در این مدار یک‌ سوم زمین را پوشش می‌دهد، با قرار دادن سه ماهواره در این مدار، تقریباً می‌توان تمام کره زمین را (بجز مناطق قطبی) پوشش داد! همچنین برای ارتباط با ماهواره موجود در مدار GEO آنتن روی زمین می‌تواند همواره در یک جهت تنظیم شود.

مدارهای ماهواره ای

مدارهای ماهواره ای

دو قانون مهم مداری کپلر را که به حرکت ماهواره ها مربوط می شود را بیان می کنیم:

  1. صفحه مداری هر ماهواره باید زمین را از وسط نصف کند.
  2. زمین باید در مرکز هر مدار قرار بگیرد.

 
در حالت کلی سه نوع مدار وجود دارد:

  1. قطبی Polar
  2. استواییEquatorial    
  3. مایل    

 

شکل مدار دایروی یا بیضوی یا ترکیبات مختلف دیگر است. در اینجا سه مدار مهم که Intelsat نیزاز یکی آنها استفاده می کند، توضیح می دهیم.     

  1. Circular Polar     قطبی دایروی  
  2. Elliptically Inclined     مایل بیضوی
  3. Circular Equatorial   استوایی دایروی        

Orbit(2)

قطبی دایروی:

تنها مداری که کل زمین را با قطبین پوشش داد. برای این منظور از  یک سری ماهواره که اغلب در مدارات پایین LEO قرار دارند و از لحاظ زاویه (عرض جغرافیایی) و زمانی با هم متفاوت هستند، استفاده می شود. اگرچه بعلت موانع و اشکالات عملیاتی ، فنی و اقتصادی برای پوشش کامل جهانی استفاده نمی شود و دارای کاربردهای خاص مانند راهبری navigation و علم نجوم می باشد.

مایل بیضوی:

این نوع مدار دارای خصوصیات منحصربفرد است که استفاده از آنرا برای ارتباطات سیستمهای ماهواره ای مناسب می کند. بطور کلی سیستم خانگی اتحاد جماهیر شوروی سابق Soviet Domestic System از این مدار استفاده می کند. مدار بیضوی یک زاویه °63 از استوا و یک پریود 12 ساعته دارد. بوسیله طراحی، ماهواره می تواند برای 8 ساعت از 12 ساعت پریود زمانی قابل مشاهده باشد. بدین ترتیب با استفاده از 3 ماهواره با فاز صحیح (منظر درست) یک پوشش دایمی شامل قطبین، که بقیه مدارات این خاصیت را ندارند، بدست می آید.

مدار استوایی دایروی:

مدار دایروی روی خط استوا با فاصله تقریبی 35.800 کیلومتر از سطح زمین و پریود مداری 24 ساعته می باشد لذا همیشه در یک نقطه ثابت در فضا دیده می شود. این مدار را Geostationary گویند. Intelsat از این مدار استفاده می کند. Intelsat  و Inmarsat زمین را به چهار ناحیه AOR , IOR , APR , POR  تقسیم می کنند. تنها ناحیه که ایران را اصلا پوشش نمی دهد POR  است و هچنین در بیم فرعی AOR  است


نواحی پوشش:

AOR ( Atlantic Ocean Region  ) :
پوشش روی آمریکا و اروپا، کاراییب، آسیای میانه، هند و آفریقا دارد.ابن ماهواره ها در محدوده 304.5° E تا 359° E قرار دارند.


IOR (  Indian Ocean Region ) :
پوشش روی اروپا، آفریقا، آسیا، آسیای میانه ، هند و استرالیا دارد.محدوده این ماهواره ها از 33° E تا 66° E می باشد.

 

POR ( Pacific Ocean Region ) :
پوشش روی آسیا ، استرالیا ، حاشیه اقیانوس آرام و قسمت غربی آمریکای شمالی دارد. محدوده این ماهواره ها از 174° E تا 180° E می باشد.

 

APR ( Asia Pacific Region ) :

سه ناحیه اقیانوسی برای پوشش کامل درخواست مشتریان کافی نبود لذا ناحیه چهارم معرفی و از سال 1993 شروع به کار کرد( با Intelsat 501 ). این ناحیه به منظور ایجاد یک ارتباط قوی بین حاشیه اقیانوس آرام غربی و آسیا و تمامی قسمتهای اروپای شرقی و مرکزی ، ژاپن و استرالیا با یک ماهواره که در حال حاضر در 72° E قرار دارد، بوجود آمد. ماهواره APR1 در 82° E از سال 1999 قابل دسترسی است.

 

پلاریزاسیون :

امواجی که در هوا منتشر می شوند داراي پلاریزاسیون خاصی هستتند . در حقیقت پلاریزاسیون همان شکل انتشار امواج در فضا می باشد ، که سه نوع پلاریزاسیون وجود دارد :

  1. Horizental (H-Pole) پلاریزاسیون افقی
  2. Vertical (V-Pole)  پلاریزاسیون عمودي
  3. X-Pole  پلاریزاسیون دایروي یا زاویه اي

درباره نگارنده

آیتم‌های مرتبط

اینترنت اشیاء ماهواره‌ای (Satellite IoT)

اینترنت اشیاء ماهواره‌ای (Satellite IoT)

اینترنت اشیاء (IoT) به خودی خود دنیایی با فناوری «هوشمن...

ادامه ...
ارتباطات ماهواره‌ای، راهکاری برای مراکز راهبردی

ارتباطات ماهواره‌ای، راهکاری برای مراکز راهبردی

با وجود بسترهای ارتباطی متعدد که امروزه در دسترس مراکز ...

ادامه ...
تاریخچه ماهواره و ارتباطات ماهواره‌ای

تاریخچه ماهواره و ارتباطات ماهواره‌ای

واژه انگلیسی Satellite  از کلمه لاتین Satelles به معنی همراه،...

ادامه ...

عملکرد آنتن های دریائی

آنتن های دریایی و یا Marine از جمله تجهیزات ضروری جهت ارتبا...

ادامه ...

دسته‌بندی مقالات